Yalan art niyeti gizlemenin yoludur. Yapmak istediğini gizlemektir. Amacını saklamaktır. Bir insanın yalancı olduğunu niyetini bildiğimizde anlarız. İnsanın niyetine vakıf olmak ise söz ve amellerindeki zaman içerisinde açığa çıkan çelişkilerle bilinir. Yaptıkları doğru, iyi, meşru olabilir. Gözükmek istediği şekil ile varmak istediği amaç farklı olabilir. Yalan; hayatı çelişkiler ağı içerisinde yaşamaktır. Yalan ağır bir hastalıktır. Bu hastalığın belirtisi çelişkilerin açığa çıkmasıdır. Söylemle amacın, yapılanlarla gözükenlerin, niyetle hedefin çatışık olması, çelişkili halde bulunması, yalanın netisicesidir. Müslüman yaşamı çelişkili bir biçimde geçiremez. Müslüman ikili oynayamaz. Müslüman, içi dışı bir olan insandır. İçin gereği farklı, dışın gereği farklı olabilir. İçin, dışın bir olması demek; için ve dışın bir bütünü oluşturan parçalar olması demektir. Yalancıda ise iç bir bütündür. Dış sadece için hedefine ulaşması için her türlü kullanıma açık bir metadır. Müslüman içteki nefsine uyup gaflete dalıp günaha girebilir, fakat asla ikili oynamaz. Niyeti farklı ameli farklı olmaz. Müslüman; İçini dışına, dışını içine yol eden insandır. Müslüman kendi nefsine söz geçiremeyebilir, fakat nefsinden şikâyetçidir. Buradaki yalan kişiyi zora sokanı ele vermeme çabasıdır. Müslüman kendisini Hak’tan uzak kılan yönünü yani nefsini ifşa etmesi ile yalandan kurtulur. Nefsinin kendisini içine düşürdüğü durumu yani Haktan uzaklık pozisyonunu tövbe nimeti ile Hakka yakınlaşarak izale eder. Yalancı ise nefsinin kendisine yaptığını nefsine yapma taraftarı değildir. Nefsinin kişiye yaptığı kişiyi Allah’tan uzaklaştırmaktır. Burada yalan nefsin düşmanlığına duyarsız kalmaktır. Duyarsızlık yalanın zemini ve serpilip- büyüme yeridir. Düşmanını bilemeyip, düşmanının kendisine yaptığını düşmanına yapma gibi bir düşünceye sahip olmayanlar kendi yalanlarına kapı açmışlardır. Müslüman günah işleyebilir, fakat asla yalan söylemez. Haktan uzaklaşabilir, fakat asla Haktan mahrum olmaz.
Yalanın büyüğü kişinin kendini aldatmasıdır. En büyük aldatma kişinin kendisini kandırmasıdır. “Aldatan bizden değildir!” buyurmamış mıdır Allah Resulü. Yalan söz verip aldatmaktır. Ticari ilişkilerde borcunu ödeme fikri yokken ileriki bir tarihe söz vermek, yalanın sözü verdiğimiz tarihte başlamasını sağlar. O tarihler arasında gelecek imkânlarla borcu ödeme imkânı yokken ödemeyi gelişigüzel hadiselere, kısmete bağlamak insanın kendisini aldatmasıdır. Her sözün doğruluğu ya da yalanlığı söz sahibinin niyetine göredir.
Kalple dilin çelişkisi yalanı doğurur. Yalan uyumsuzluktur. Bağdaşamamaktır. Söz niyetle uyumsuzsa, bağdaşamıyorsa yalandır. Yalan vefasızlıktır. Hiç kimsenin sende hatırının yeri olmamasıdır. Olmamak yalanın zeminidir. Sana iyilik edenlerin, seni düşünerek gayret edenlerin kalbinde yeri olmazsa, yani olması gerekenlerin kalpte yeri olmazsa yalan olur. Olmayanı olur göstermek yalan ise olması gerekene duyarsızlık göstermek, olması gerekeni engellemek nasıl yalan olmaz.
Müslüman beşeriyeti gereği hataya düşebilir, hatta fuhuş işleyebilir, yaşamını münker bir şekilde geçirebilir, dünyaya dalabilir, gafletle hayatını idame ettirebilir. Ama bütün bunlar sürekli olmaz ve kasıtlı olmaz. Bütün uygunsuz işlerde tekrar aslına, özüne dönme imkânı vardır.(Hadis-i şerifte geçen ve haksız yere doksan dokuz insanı katleden insana açılan kapı gibi).Tövbe kapısı açıktır. Kişiyi bu uygunsuz hallere nefsi sürüklemiştir. Arzu ve isteklerinin kölesi olmuştur. Kölelikten azad olma fırsatı vardır. Yanlışlıklar, uygunsuzluklar bir açıdan insanın doğal yapısından açığa çıkma, kaynaklanma özelliğine sahiptir. İçerisinde ekili bulunan şehvet, gazap… v.s gibi özelliklerin eğitilememesi, kontrol altına alınamaması neticesinde bu özelliklerin taşkınlığı, vurdumduymazlığı insanı çok büyük olumsuzluklara götürebilir. Bütün bu olumsuzlukların sebebi olan özellikler Nasuh tövbe ile tedavi edilebilir. Nasuh nasihat kökünden gelir. Nasihat bir şeyi tamamıyla anlamak, anlaşılır hale getirmek demektir. Müslüman’ın kendisini uygunsuz, olumsuz hale getiren sebebi anlaması ve aslına tekrar yönelmesi Nasuh tövbe ile mümkündür. Tövbe aslına yönelmek manasına gelir. Allah’a karşı ne yaptığını, hangi cüreti işlediğini anlamak ve itiraf etmektir. İtiraf kelimesi de “arefe” kökünden gelip, arefe bilmek, ince biliş demektir. Nasuh tövbe Hakk’a yaptığın yanlışı anlayıp, Hakk’a anlatarak Hakk’ı ne yaptığını bildiğine ikna etmektir. Nasuh tövbe anladığını anlatabilme kabiliyetini sergilemeyi de içinde barındırır. Nasuh tövbe bozulmamış olandan, fıtrat dan seni uzaklaştıranı anlamış bir şekilde tekrar Hakk’a yönelmektir. Bundan dolayı beşer şaşar buyurmuşlar. Şaşkınlığın izale imkânı vardır. Günah bir nebze de olsa doğallığın etkisindedir. Günah bağlarından boşalan doğallığın aşırılığıdır. Dengeye getirilmesi gerekir. Fakat yalanın doğallığı olmaz. Yalan olmayanı olur gösterme çabasıdır. Müslüman olan aşırılığın çaresini bulur. Aşırılıklara düşer, fakat olmayanı olur gösteremez. Allah şirk hariç bütün günahları affeder. Çünkü şirk yalanın çocuğudur. Olamayan bir ilahı varmış gibi gösterip olmayana göre yaşamaya çalışmaktır. Kibir yalanın çocuğudur. Çünkü kimsenin kimseye üstünlük taslama, böbürlenme hakkı yoktur. Olmayan bir üstünlüğü varmış gibi göstermek yalancılığın işidir. Zannın çoğu günahtır. Çünkü kesin olduğunu bilmediğin şeyler zandır. Bir şeyin olmama ihtimali varken o şeye uymak zanna tabi olmak demektir. İslam böyle bir hareketin çoğunu günah saymıştır. İslam’a şahadet ile girilir. Şahadet bir görgü hadisesidir. Olanı seyretmek ve ikna olmak şahadeti getirir. Bugün herkes görmediğine inanarak çağımızın en büyük yalanına ortak olmaktır. Müslüman şahit olan insandır. Müslüman şahadete görürüm ki diye başlayarak Allahın tek ilah olduğunu, Efendimizin(sav)’ de Allah’ın Resulü olduğunun delili olur. Şahit olmadığının yani sadece inandığının ispatçısı, delili olamaz. Şahit olamadığın yolda yürümeye çalışmak yalancı konuma düşmek demektir. Bugün şahitsiz Müslümanlığın içinin boş oluşu Müslüman’ın; Müslüman olmasını sağlayacak vakıanın şahidi olmadan Müslüman olduğunu sanmasıdır. Putun asıl manası sahteliğindedir. Hakikati olmayan hakikati ile bir bağı bulunmayan bir heykelin yapılıp ona yönel inmesi putçuluktur. Buradaki putçuluk sahteliğin neticesidir. Şahitsiz Müslümanlık en büyük sahtekârlıktır. Bugünkü sahte yaşamın büyük yalanı şahit olmadan Müslüman olduğunu sanmak ve savunmaktır.
Suret olan eve melekler girmez. Çünkü kıyamette “O surete hayat ver bakalım!” denilecektir. Hayatı olmayan bir suretin hakikati bulunmayan bir puttan farkı nedir? Kuru balçığa ruh üflenmesi, can üflenmesi, hakikat üflenmesi sonucu var olan insan nasıl olurda cansız ürünler verebilir. Can taşıyan bir varlığın canından eserine aktaramaması meleklerin o mekâna girmesini engeller. Burada yalan olanın aktarılamamasından açığa çıkar. Canı olmayan, can veremediğin bir varlığı nasıl olurda varmış gibi gösterebilirsin! Eserin olarak gösterebilirsin. Allah yalanın suretine bile tahammül edemez.
İftira olmayanı varmış gibi göstermektir. Mü’min bir kadına leke sürmek için iftira attığı beli olan kişi hayatı boyunca İslam toplumundaki şahit olma vasfını kaybeder, tövbe etse bile. Çünkü olmayanı kendi nefsi arzuları için olur göstermeye çalışmıştır. Gördüm demiştir. Fakat gördüğü yoktur. Onun için hayatı boyunca bir daha gördüm diyemez. İftira yalanın çocuğudur.
Gıybet eden olanı söylemiştir. Fakat o özelliğe sahip olan kişi orada yoktur. Vasıf vardır, fakat vasfın sahibi o ortamda yoktur. Bu yaklaşım o kişinin ölmüş etini yemek olarak tarif edilmiştir. Yalan sadece olmayanı söylemek değil, olupta aynı zamanda bulunduğun yerde olmayanın vasıflarını söylemektir. Allaha ait bir vasfı söylerken Allah’la beraber olmayan insan acaba ne durumdadır. Gıybet yalanın çocuğudur.
Yalanın tek çaresi vardır. O da söylememektir. Hak yarattıklarının içerisine bizleri bırakmıştır. Yaşamımız her an yeni yaradılışın içerisinde geçmektedir. Her an sonsuz oluşların içinde olmayan şeyleri sayıklamak ve varmış gibi hareket etmek, Müslümanın yapamayacağı tek şeydir.
GÜLZÂR-I HÂCEGÂN DERGİSİ'NİN 2008 EKİM SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR
