Meleklerin Sıfatları - Mine ŞİMŞEK
Meleklerin Sıfatları
Esselamu aleyküm ve Rahmetullahi ve berakatühü. Bu ayki yazımızda meleklerin özelliklerini yani görevlerini yaradılış sebeplerini ve sıfatlarını yazmağa çalışacağız inşallah.
Gördüm göğün melekleri, her biri bir işte imiş.
Bulutlara hüküm süren, yağmur olup yağan benim.
Gördüm deyip değil gören, bildim deyip değil bilen.
Bilen o dur gösteren o, aşka esir olan benim.
Yunus Emre
Cenabı Hak (cc) melekleri yaratmıştır ve Kur’an-ı Kerim’in bir çok yerinde zikretmiştir. İmanın şartlarından biri de “Meleklere inanmak”tır. Biz melekleri göremiyoruz, fakat inanıyoruz nasıl ki akıl dediğimiz şeyi göremiyor ve var olduğuna inanıyorsak veya da (Sevinç, üzüntü, ağrı, sızı, hüzün) vs. gibi, gözle görülmeyen bu duyguları hissedebiliyorsak, inanıyorsak, meleklerin varlığına yanımızda her an bizimle olduklarına da inanmaktayız elhamdülillah.
Melekler ile ilgili Kur’an-ı Kerim’in doksan üç ayeti kerimede zikredilmekdedir. Bunlardan birkaçını örnek verecek olursak şunlardır.
“Sizi yarattık sonra size biçim verdik, sonra da meleklere: “Ademe secde edin” dedik. Hepsi secde ettiler, yalnız iblis edenlerden olmadı.”(A’raf, 11)
“İnsanın arkasında ve önünde Allah’ın emriyle onu koruyan yaptıklarını kaydeden melekler vardır.” (Ra’d, 11)
“Hiçbir nefis yoktur ki üzerinde gözetleyici (denetleyici) melek bulunmasın.” (Tarık 4)
“Arşı yüklenen bir de onun çevresinde bulunanlar melekler rablerine hamd ile tesbih ederler ona iman ederler.” (Mümin, 7)
“O gün gök yüzü beyaz bulutlar halinde yarılacak ve melekler bölük bölük indirilecektir.” (Furkan 25)
“Gerçekten Allah ve melekleri peygambere salat ederler. Ey iman edenler siz de ona teslimiyetle salat ve selam edin.” buyrulmuştur. (Ahzab, 56)
MELEKLERİN SIFATLARI
1) Melekler akıllı ve şuurlu varlıklardır. Erkek ve dişilikleri yoktur, yemez içmez uyumazlar cinsi münasebetleri yoktur, nurdan yaratılmışlardır. Yorulmak usanmak bilmezler bir anda uzak mesafelere gidebilirler.
2) Hepsi Allah’ın (cc) emrine itaat eder ve hiçbir zaman ona itaatsizlik işlemezler.
3) Allahu Teala (cc) tarafından çok önemli ve çeşitli vazifeler üstlenmişlerdir. Bir gurubu insanı tehlikelerden korur, bir gurubu savaşlarda müminler için Allahın imdatçıları, bir gurubu azgın kavimleri azap ve cezalandırma memurlarıdır. Bir gurubu vahiy elçileri olup vazifeleri Allahın emirlerini ve semavi kitapları peygamberlere ulaştırmaktadır.
4) Meleklerin farklı dereceleri vardır ve hepsi bir seviyede değillerdir.
5) Sürekli Allah’ı (cc) zikretmekte ve ona hamt etmektedirler.
6) Bazen insan şeklinde ve bazen de başka bir şekilde peygamberlerin ve ya hazreti Meryem (as) gibi liyakatli insanların gözüne görünürler.
Melekler nurani varlıklardır, sevgili peygamber efendimiz (sav) meleklerin varlığını onların her an bizimle beraber olduklarını ve onlara karşı evlerimizde yalnız olsak bile edepli olmayı birçok hadisi şeriflerinde bizleri güzel buyrukları ile uyarmışlardır. Yine Peygamber efendimizin (sav) ümmetine ramazan da sahura kalkan kimselere, sofrasında sirke ve misafir bulunan kişilere kuranı kerim hatmedenlere, meleklerin dua ettiğini bildirmiştir. Ayrıca Müslim, Buhari’nin hadisin de Peygamberimiz (sav) seferden dönüşü evlerinin kapısında kuş resimli perde asılı olduğunu görünce içeri girmiyorlar. Ayşe validemiz Allah ondan razı olsun.” Ya Rasulallah.. ! Allah ve Rasulü’ne tövbe ederim ne günah işledim ki?.” Deyice. Efendimiz (sav) perdeyi kaldırıyor ve: ” İçinde resim bulunan eve (rahmet) melekleri girmez.” Diye buyuruyorlar. Duyduğumuz hadisi şerifler adeta bizlere doktorumuz tarafından reçete de yazılı olan ilaç misali bizlere manevi zenginlik ve şifa olabilir düşüncesi ile elimizden geldiği kadar uygulamaya çalışmalıyız.
Peygamberimiz Efendimiz’den (sav) meleklerle ilgili bir kaç hadisi şeriflerden örnekler verecek olursak:
“Bir cemaat Allah’ın (cc) evlerinden bir evde toplanır, Allah’ın (cc) kitabını okur ve aralarında müzakere ederlerse üzerlerine sekinet iner ve onları rahmet kaplar ve melekler etraflarını kuşatır. Allahu Teala da kendi nezdin de bulunanları arasında anar.” (Müslim, Zikir, 38) (Ebu Davud, Vitir, 14) (Tirmizi Kıraat, 12) (İbni Mace, Mukaddime, 17)
“Çıplaklıktan sakınınız zira yanınızda sadece helaya girdiğiniz zaman ve erkek hanımına sokulunca ayrılan melekler var. Onlardan utanın ve onlara saygı duyun.” (Tirmizi, Edep,2801)
“Okuyucu amin deyince sizde amin deyin, zira melekler amin der. Kimin amin’i meleklerin aminine tevafuk ederse geçmiş günahları af edilir.” (Buhari, 2539)
“Kardeşinin gıyabında dua eden hiçbir mümin yoktur ki melekler: “Bir mislide sana olsun.” demesin.” (Ebu Davud, 1788)
“Nefsim kudretinde olan zülcelal’e yemin ederim ki bir erkek hanımını yatağa davet ettiğinde kadın imtina edip gelmezse, kocası ondan razı oluncaya kadar semada olan melekler ona gadab ederler.”(Hadis no, 3295)
“Gece melekler ile gündüz melekleri sabah ile ikindi namazlarında bir araya gelirler. Allah bu meleklere: “Kullarım ne yapıyorlar?”diye sorar. Melekler: “Onlara vardığımızda namaz kılıyorlardı, ayrıldığımızda namaz kılıyorlardı .”derler. (Buhari ezan, 31) (Mevafik , 16) (Nesai Salat, 21)
Cabir ibni samura (ra) rivayetinde: Rasulullah “Meleklerin rableri indinde saf tutmaları gibi sizde saf tutmaz mısınız.” dedi. biz de: “Melekler nasıl saf tutarlar.”dedik “Onlar ön safları tamamlarlar ve safta muntazam dururlar” Buyurdu. (Hadis no, 28-21)
”Benim yer ehlinde iki vezirim gök ehlinde de iki vezirim vardır. Yer ehlindeki iki vezirim Ebu Bekir (ra) ve Ömer (ra) dır. Gök ehlindeki iki vezirim Cibril (as) ve Mikail (as) dır.” (Tirmizi Menakıb, 16)
Cebrail (as) ve görevi: Vahiy meleğidir peygamberlere emir ve yasakları indirmekle görevli bir melektir.” Cibril emin” denir. Meleklerin mertebe olarak en yükseğidir, “Mukerrebun” meleklerindendir, yani Cenabı Hakka (cc) daha yakındır.
Ayeti kerimede Cenabı Hak (cc): ” Deki Cebrail’e kim düşman olursa şunu iyi bilsin ki Allahın izniyle Kur’an-ı senin kalbine önce gelenleri tasdik edici bir hidayet ve müminler için bir müjde olarak o indirmiştir.” (Bakara, 97) ve
“Muhakkak o Kur’an şüphesiz değerli güçlü ve arşın sahibi, indinde itibarlı bir elçinin Cebrail’in getirdiği sözdür. O orada sayılan güvenilen bir elçidir.” (Tekvir, 19-20)
Mikail (as) ve görevi: Rızık taksimiyle ilgili bir melektir, rüzgarların esmesi yağmurun yağması, nebadatın yeşermesi...
Ayeti kerimede: ” Her kim Allaha meleklere peygamberlere ne Cebra ile ve Mika ile düşman olursa bilsin ki Allah ta inkar edenlerin düşmanıdır.”(Bakara, 98)
İsrafil (as) ve görevi: Sura üfremek ile görevli bir melektir iki kere sura üfleyecektir, birinci üfleyiş Cenabı Hak (cc) hariç her şey ölecek, ikinci üfleyişte her şey tekrar yaratılacaktır, ikinci üfledikten sonra ahiret alemine başlanacaktır.
Ayeti kerimede: “Sura üfürülünce, Allahın diledikleri müstesna olmak üzere göklerde ne varsa hepsi ölecektir, sonra ona bir daha üflenince birden onlar ayağı kalkmış bakıyor olurlar.”(Zümer, 68)
Hadisi şerifte Peygamber Efendimiz (sav):”Allah göklere yeri yaratmayı bitirdikten sonra suru yarattı ve onu İsrafil’e verdi. İsrafil’in birinci üflemesi ile yer ve gökteki bütün canlılar ölecektir ve dünya hayatı sona erecektir. İkinci defa üflemesiyle de bütün canlılar dirilecek ve ahiret alemi başlayacaktır, surun ilk üflenilişine “Nefha-i saniye “denilir. İsrafil (as) sura üfleyeceği için “Sur meleği “denilmiştir.”buyurdu. (Tebari Cemiu’l Beyan, 16-25)(Ahmed b. Hanbel, 2-196)
Azrail as ve görevi: Kuranda “Melekül mevt” diye geçmektedir, eceli dolanların takdiri gelenlerin canlarını almakla görevlidir. Yardımcıları vardır bu işin asıl sorumlusu Azrail (as) dır.
Kuranı kerim de: “(Rasulüm onlara) deki sizin canınızı almaya vekil kılınan melekül mevt canınızı alacak sonra döndürülüp rabbinize götürülecek siniz.” (secde, 11)
Başka bir ayeti kerimede: “Nihayet sizden biriniz ölüm vakti geldiğinde hiç geciktirmeksizin elçilerimiz ruhlarını alırlar.” Diye buyrulmuştur.(Enam, 61)
Ebu hureyre (ra) rivayet ettikleri bir hadisi şerif de: “ Bir Müslüman muhtaras olduğu (can çekişme anına girdiği) zaman rahmet melekleri beyaz bir ipekle gelir ve şöyle derler: ”Sen razı ve sendende rabbin razı olarak şu bedenden çık, Allahın rahmeti ve gadabı olmayan rabbine kavuş.” Bunun üzerine ruh misk kokusunun en güzeli gibi çıkar, öyle ki melekler onu birbirlerine verirler ta semanın kapısına kadar onu getirirler ve: ”Size arzdan gelen bu koku ne kadar güzel !” Derler. Sonra onu müminlerin ruhlarına getirirler onlar onun gelmesi sebebiyle sizden birinin kaybettiği şeyin kendisine geldiği zamanki sevincinden daha çok sevinirler…”Buyurdu. (Hadis no, 5420)
Kiramen katibin melekleri ve görevleri: Yazıcı ve ya katip meleklerdir. Kuranda “Rakib ve Atid “diye isimlendirilmiştir.(Kaf, 18).(O bir söz söylemeye dursun mutlaka yanında yazmaya hazır bir gözcü vardır.) İnsanların sağ ve solunda olmakla beraber amel defteri denildiği deftere yaptığı iyi fiilleri ve kötü fiilleri yapmakla görevli iki melektir.
Cenabı Hak (cc) bir ayeti kerimede hafaza ve yazıcı melekleri, ikisini beraber zikretmiştir:” Muhakkak sizin üzerinizde hafız gözetleyici (koruyucular) var. Kiram değerli katipler ne yaparsanız bilirler.”Buyurmaktadır. (İnfitar, 10-11-12)
Başka bir ayeti kerimede:” İki melek insanın sağında ve solun da oturarak yaptıklarını yazmaktadırlar. İnsanlar hiçbir söylemez ki yanında gözetleyen yazmaya hazır bir melek bulunmasın.” (Kaf, 17)
Hemele-i Arş melekleri ve görevleri: Birde arşı taşıyan melekler vardır ki kuranı kerimde şöyle zikredilmektedir: ”Arşı yüklenen birde onun çevresinde bulunanlar melekler rablerine hamd ile tesbih ederler ona iman ederler.” (Mümin,7)
Başka ayeti kerimede:“ O gün gök yarılmış sarkmıştır, meleklerde onun etrafındadır, o gün rabbinin arşını bunlarında üstünde sekiz melek yüklenir. Bu melekler “ Sübhanellahi vebi hamdihi” diyerek arşı tavaf ederler.”(Hakka, 16-17)
Kabirde sorguya çeken iki melek ve görevleri: İsimleri “Münker ve Nekir” dir.Kul kabre girince onun yanına gelip “Rabbin kimdir ?” ”Dinin nedir ?” vs gibi sorular sorarlar, bununla ilgili hadisi şerifler vardır şunlardır.
Enes (ra) rivayet etmiştir:”Kul kabre konulup ondan ayrılınca ki o geri dönenlerin ayak seslerini işitir, kendisine iki melek gelir onu oturtup: ” Muhammed (as) denen kimse hakkında ne diyorsun?” Mümin kimse soruya “O Allahın kulu ve elçisi dir.” Diye cevap verir. Sonra kabri yetmiş çarp kadar genişletilir.” Buyurdu. ( Kütübi Sitre, Tirmizi Cenaiz,70) ve “Ölü kabre konulduğunda defnedildikten sonra, kardeşiniz için Allahtan mağfiret dileyiniz. Çünkü o şu anda sorguya çekilmektedir.” (Ebu Davud Cenaiz ,67)
Hazene-i Cennet ve Hazene-i Cehennem isimlerinde vazifeli melekler vardır bunlar: ”Rıdvan” Cennetle görevli olan cennette ki işlerin çevrilmesinde sorumlu olan melektir.”Malik” ise Cehenneme girecek olan kimselerle ilgilenen ve orada görevli olan meleklerin başıdır. Cehennemde azap melekleri olarak görevli melekler kuranı kerimin bir çok yerinde ( Ezzebaniyye) şeklinde yazılır, onların melek olduğunu özellikle belirtilmiştir.
Ve ayrıca diğer melekleri de kısaca yazmaya çalışırsak: El mukerrebun iliyyun isimli melekler vardır. ayrıca sokaklarda zikir yapan dolaşan melekler vardır.(Buhari Devaat, 66) Mümimlere rahmet okumakla görevli melekler vardır.(Tirmizi ilim, 19) Sadece Allaha hamt ve secde etmekle görevli melekler vardır. ve Kişiye kalplerine doğruyu gerçeği ilham etmekle görevli melekler vardır.(Tirmizi tevsir, 3) Her gün sabah ikindi namazlarında müminlerle beraber olmakla görevli melekler vardır.(Buhari Mevakit, 16) Kuran okunurken yeryüzüne inen melekler bulunmaktadır .(Buhari Kuran, 15)
Ya Rabbi ! (cc) yaratmış olduğun meleklerinin hürmetine dualarımızı katında makbul buyur. Sana layık olmayan aciz elimizden geldiği kadar yapmaya çalıştığımız senin katında salih amellerimizi bize dost ve arkadaş kıl, öğrenmeğe gayret ettiğimiz sohbetleri, ilmi ve Kuranı bize kabrimizde arkadaş, mahşerde şahit, sırat da nur et. Kabrimizi cennet bahçesi eyle cehennem çukuru olmaktan muhafaza et. Kabrin yalnızlığından münker nekir’in heybetinden sana sığınıyoruz, bizleri kabir azabından karanlığından koru. Kuran hürmetine, bin bir ismin hürmetine (Cebrail, Mikail, İsrafil, Azrail (as) ) hürmetine son nefesimizde iman ile ölebilmeyi sorgumuzun kolay geçebilmesini tüm ümmete nasip et.
Yazar: Mine ŞİMŞEK
