Miktad bin Amr (ra) - Kerem ACAR
Miktad bin Amr (ra)
Milâdi 585 senesinde Yemen’de dünyaya geldi. Yemen’de yaşadığı bir tatsızlıktan dolayı orayı terketmek zorunda kalır. İlahi kudret onu Mekke’ye sevkeder. Mekke’ye gelip yerleşir. Burada Efendimiz’in de (as) akrabası olan Esved b. Abdiyağus isimli zâtın himayesine girer. Miktad’taki erdem Esved’in çok hoşuna gider ve Miktad’ı evlatlık edinir. Bu sebebten dolayı Esved’e nisbet edilerek Mikdat b. Esved olarak anılır. Tâ ki Medine’de:
“Evlatlıklarınızı öz babalarına nisbet ederek çağırın; böylesi Allah katında daha adaletli/daha doğrudur.” (Ahzab 5) âyeti nâzil oluncaya dek. Bu ayetten sonra Mikdat b. Esved, artık öz babası Amr’a nisbet edilerek Mikdat b. Amr, Rasulullah Efendimiz’in (sav) evlatlılığı Zeyd b. Muhammed ise babası Hârise’ye nisbet edilerek Zeyd b. Hârise, olarak anılmaya/çağrılmaya başlandı (r.anhuma).
Şemâili: Esmer, güzel yüzlü, âhu gözlü ve kaşları bitişik. Burnunun ortası yüksekçeydi. Uzun boylu ve şişman bir zât idi. Saçları sıktı. Sakallarını sarıya boyardı. (İbn Saad 3/181)
İslam’ı kabul eden 7. müslümandır. Yani Sâbikun’dan. Mekke’de kimi kimsesi olmadığı içi fazlaca cefa gördü. Bazen ona demir gömlekler giydirirler ve güneşin altında bekletirlerdi. Elbette yaşadıkları herşey, ilâhi gözetim altında oldu. Allahu Teala o yılların böyle geçmesini münâsip gördü. “Size isabet eden hiçbir musibet yoktur ki; meydana gelmeden önce katımızda bir kitapta yazılı olmasın. Bu Allah’a göre çok kolaydır. Elinizden çıkana üzülmeyesiniz ve Allah’ın size verdiği nimetlerle şımarmayasınız diye böyle yaptık. Çünkü Allah, kendini beğenip övünen hiç kimseyi sevmez.” (Hadid 22-23)
Onlar, Rasulullah’ın (sav) eşsiz merhametini de, müstağnilerin merhametsizliğini de iliklerine kadar yaşadılar.
Nübüvvetin 6. yılında Cafer b. Ebi Talib’in (ra) imamlığında Habeşistan’a hicret etmek zorunda kaldı. Güller ve dikenlerle döşeli yollları dostlarıyla kolkola yürüdü. Hidâyetin; sevincini ve ferahlığını en derüni şekilde yaşarken, bir yandanda dilinde; İbrahim’den (as) tevârüs eden şu ayetin nemi vardı:
“وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ - Herkesi diriltiğin gün beni mahçup/mahzun etme.” (Şuara 87)
3 ila 4 sene kadar Habeşistan’da yaşadı. Sonra Mekke’ye dönüp hicrete kadar Mekke’de kaldı.
Hicret zamanı geldi. Herkes hicret etti. Elbette hicretin ekonomik yönü de vardı. Yani o yolculuğun bir maddi bedeli vardı. Hz. Miktad ise o günlerde bu maddi güce sahip değildi. Binaenaleyh herkes göç edip giderken o bir süre Mekke’de kaldı. Medine’ye gecikmeli olarak gitti. Hz. İkrime’nin idaresinde Mekke’den Şam’a gidecek bir kervana katıldı. Kervan Medine yakınlarından geçerken bir yolunu bulup Kervan’dan kaçtı ve Medine’ye geldi. Efendimiz (sav) Medine’de onu Abdullah ibni Revaha ile kardeş kıldı.
Evliliği
Erkek ve kızların yaşı geldiğinde fazla beklemeden/bekletilmeden evlendiği o günün toplumunda Hz. Miktad, yaşı 40 olmasına rağmen hâlâ evlenememişti. Abdurahman b. Avf (ra) ile dostlukları vardı. Birgün kendisine: “Neden hâlâ evlenmiyorsun?” diyen Hz. Abdurrahman’a: “Evlenecek bir kız bulamadım.” dedi. Hz. Abdurrahman da “Koskoca Medine’de nasıl kız bulamazsın?” deyince Miktad: “Evlenmemi istiyorsan beni kızınla nikahlayabilirsin.” dedi. Abdurrahman b. Avf Miktad’a kızdı, biraz da ağır konuştu. Miktad, Efendimiz’e (sav) geldi ve olanı anlattı. Efendimiz (sav) ona tebessüm etti ve “Üzülme! Seni Ben evlendiririm.” buyurdu ve Efendimiz kendi amcası Zübeyr’in kızı Dubaa’yı (r.anha) onunla evlendirdi. Bu izdivaçtan Abdurrahman ve Kerime isimli biri erkek diğeri kız iki çocuğu oldu. Kızı Kerime binti Miktad, Medine’nin fakih hanımlarındandı.
İslam’ın ilk süvarileri
Efendimiz, ilk savaş olan Bedir için ashabın görüşlerini alırken Hz. Miktad “Sen merak etma Ya Rasullallah! Biz Senin ya önündeyiz ya arkanda, ya sağındayız ya da solunda!” buyurarak Efendimiz’e sürûr oldu. Bedir Savaşı’na kadar olan sürede ticaret yaptı ve kendisine bir at satın aldı. Bedir’de iki süvari vardı; biri Hz Zübeyr bin Avvam diğeri de Hz. Mikdad b. Amr. Efendimiz Süvarinin birini ordunun sağına ve diğerine de soluna yerleştirdi. Savaş sonrasında ganimetleri pay ederken Hz. Zübeyr ve Hz. Miktad’a savaşa atları ile katıldıkları için iki hisse verdi.
Bir zaman Efendimiz (sav), onu bir yere idareci yaptı. Bir müddet sonra Efendimiz’in (sav) yanına geldi. Efendimiz (sav) “Miktad idarecilik nasıl? diye sordu. Miktad: “Ya Rasulallah bu iş benim işim değil.” “Neden?” dedi Rasulullah Efendimiz. “Ya Rasulallah düne kadar beni umursamayanlar bugün bana ikram izzet eder oldu, daha dün benden imtina edenler şimdi etrafımda dolanmaya başladılar, sevmedim bu işi. Uygun görürseniz ben idareci olmayayım.” buyurdu.
Efendimiz’in (sav) vefatından sonra tıpkı bir gölge gibi Ebu Bekir ve Ömer efendimizin de yanındaydı. Hz. Ali ile hususi bir dostlukları vardı. Hz. Ömer vefat ederken Halife seçimi bitene kadar Medine’nin güvenliğini iki kişiye emanet etti, bunlardan biri Miktad b. Amr’dır. Hz. Osman döneminde çokca sefere cıktı. Hicri 28 senesinde Kıbrıs’a ve Anadolumuza gelen İslam ordularında yer aldı.
Âhirete irtihali
69 yaşında iken Medine yakınlarında hastalandı, karnı çokca şişti. Sekarat haline girerken evlatlarını çağırdı ve, “Evlatlarım hamdolsun Allahu Teala bize ticarette bol kazanç verdi, onları size miras bırakacağım, fakat ben öyle ümid ediyorum ki; bugün Rasulullah’a gidiyorum. Giderken de O’na son görevimi yapmak isterim. Malımdan, Hasan ve Hüseyin’e onsekiz bin dirhem, Rasulullah’ın hayatta olan hanımlarına yedişer bin dirhem verin. Kalan tereke de sizin olsun.” Evlatları onun bu vasiyetini kabul etti. Bir müddet sonra da vefat etti. Geride İslam’la geçen 44 sene bıraktı. Mübarek naaşı omuzlar üstünde taşınarak Cennetü’l-Bâkiye getirildi. Cenaze namazını Hz. Osman efendimiz kıldırdı. Efendimiz’den 42 adet hadis rivayet etmiştir. Cenabı Allah şefaatlerine nail eylesin.
Yazar: Kerem ACAR
