ORUÇTAN MURAD...

Habib-i Hüda, Şefiî rûz-ı ceza, Rahmet-el lil alemin, Hak Muhammed Mustafa (sav) Efendimiz, âşık/sadık yâranı ashabı kiramı her hususta olduğu gibi oruç konusunda da bizzat eğitmişlerdir.

“…kütibe aleykumus siyamu… (…siyâm sizin üzerinize de yazıldı…)” (Bakara-183)

Savm-siyam, nefsi meylettiği şeylerden imsak etmek, o şeyi yapmaktan kendini tutmak anlamındadır. Nefsi imsaktan itibaren akşam ezanına kadar yiyip-içmekten, cinsel ilişkiden oruç niyetiyle men etmek olarak ifade edilmiştir.

Hz. Âdem’den Efendimiz’e (sav) gelinceye kadar bütün peygamberlerde var olan bir ibadettir oruç.

Siyam-ı Davud denilen bir gün yiyip bir gün oruç tutma gibi Davud peygamberin uygulaması yahut Hazreti Meryem’e mredilen susma orucu gibi şekilleri söz konusudur.

Resul-i Ekrem Efendimiz de sehven adam öldürme, zıhar yaparak hanımından ayrılma gibi durumlarda iki ay peş peşe oruç tutturma veya yeminini yerine getirmeyene on gün kefaret orucu uygulamaları yapmışlar.

Hicretin başlangıcında her aydan üç gün, bir de Aşure gününde oruç tutulmasını ashabı kirama emir buyurmuşlar. Hicretten bir buçuk sene sonra ise Şaban ayının onuncu gününde Ramazanı şerif orucunun farziyeti beyan olunmuş.

“İyiliğin karşılığı (en az) on katıyladır.” (Buhari-Savm-2)

İfadeleri ve “Ramazan’dan sonra altı gün tutan tüm seneyi oruçlu geçirmiştir.” teşvikleriyle Kainatın Efendisi (sav) ashabı kiramı rahmet, mağfiret, cehennemden kurtuluş kapısına yöneltmiştir.

Hadisi kutsilerde Cenabı Mevla’mız:
“Oruçluya iki rahmet vardır: İftar ettiği zaman ve Rabbine kavuştuğu zaman.’’

“Kullarımın bana en sevgilisi iftarda acele edenidir.”

“…Sizden biriniz oruçluyken kötü söz söylemesin, gürültüye meydan vermesin. Birisi ona kötü söz söyler veya sataşırsa ‘Ben oruçlu bir adamım.’ desin.’’

“Âdemoğlunun her işi kendinedir, oruç müstesna. Onun karşılığını biz veririz. Oruçlunun ağız kokusu bizim katımızda misk kokusundan daha hoştur.”
gibi ifadelerle oruç ile kurulacak yakınlığa işaret buyurmuşlar. Hatta İmam Kastalani Hazretleri “Şehid olanın kanı misk gibi kokarken, neden oruçlunun ağız kokusu miskten daha hoş oluyor?” sorusuna: “Oruç İslam’ın beş esasından biridir. Oruç farzı ayndır, cihad ise farzı kifayedir. Elbette ki farzı ayn, kifayeden üstündür. Orucun etkisi, cihadın etkisinden fazladır.” buyurmuş ve önemli bir inceliğe işaret etmiştir. Allah için yaşamakla, Allah için ölmenin yeri karıştırılmaktadır. Bugün bu anlaşılamadığı için “Filistin’deki Müslümanlar mı muttaki yoksa Türkiye’deki Müslümanlar mı?” gibi abes bir soruyla karşılaşmak mümkün olmaktadır.

İmam Nevevi (ra) “Tarih boyunca kâfirlerin, tapındıkları şeylere zikir, secde, kurban gibi ibadetleri yapmalarına rağmen oruç ile tazim ettikleri görülmemiştir.’’ ifadesiyle orucun Cenâbı Mevla’mıza yol olmada, erdirmede çok özel bir yönü olduğunu vurgulamışlar.

Efendimiz’in (sav); “Allah’ın ahlakı ile ahlâklanınız.” buyurmaları ile Mevlâmız’ın mertlik, cömertlik, müşfik oluş, adaletli oluş gibi birçok sıfatını kullarında görme arzusu net olarak anlaşılırken oruçtaki yeme-içmeden uzaklaşma ile Hakk’ın zatına benzeme gerçekleşmektedir. “Allah için sevmek, Allah için buğzetmek” hali müstesna hiçbir ibadet için “Biziim içindir” sahiplenişi söz konusu değildir. Kerim olan Rabbimiz orucun karşılığını vermeyi bizzat kendi üzerine alarak bu yakınlaşma ve benzeyişten hoşnutluğunu vurgulamaktadır.

Oruç, Müslüman şahsiyetin oluşumunda esas olan bir ibadettir. İslam’ın beş temel rüknünden olarak ifade edilmesi, bu önemi anlamak için yeterlidir. Bir ibadet insana ne kadar derin etki bırakıyorsa Rabbi ile öyle derin bir ilişkiye girmiş demektir. MerhumMuhammed İkbal, Esrar ve Rumuz adlı eserinde: “Sen ki zamanın aslı nedir, bilmiyorsun; ebedi bir hayattan haberdar değilsin. Daha ne kadar gece ve gündüze esir olup kalacaksın? Li meallehi vaktün (benim Allah ile bir vaktim vardır ki…) hadisini hatırla ve vaktin remzi nedir, anla.” der.

Oruç, Allah ile baş başa kalmak için en iyi fırsattır. İnsan oruç ile farklı bir iklime girer. Kendisine döner. Perdeler kalkar, kalpler yumuşar, incelir. Nefsin geri çekilmesi ve şeytanların bağlanması da insanın işini kolaylaştırır.

Sıdk ile bir yâra dil ver, meylini kes gayrıdan Sevme ger aşık isen, dildâr dildâr üstüne

Ya eteğin tutma pirin, ya sıkı tut ol haris
Bağlama ahdi bozup, zünnar zünnar üstüne

Can-u baş-u ar-u ırz-u cümle varından geçip
Dost ile halvette kur, pazar pazar üstüne...

diyen Osman Hulusi Efendi dost ile alışverişi, ne kadar güzel özetlemiş.

Sahibimiz, Efendimiz (sav) bu buluşma, görüşmenin daha özel ortamlarda gerçekleşmesi için bir de Ramazan’ın son on gününe itikâfı eklemişler. Tamamen dünyadan-hevadan yalıtılmış bir ortamda; kulun takva azığı ile doyurulması ve Mevlâsından gayrıya daha bakmaması için bütün şartlar hazırlanmıştır.

Amaç, “…Oruç size de yazıldı, umulur ki takvaya erersiniz.” (Bakara- 183) ayeti kerimesinde belirtildiği üzere, takvaya ermek.

“…(Ey iman edenler) ahiret için azık toplayın. Bilin ki azığın en hayırlısı takvadır. Ey (ulil elbâb) yalnız Benden korkun!” (Bakara-197)

Ömer Nasuhi Bilmen Hoca (ulil elbâb) ibaresine “İslam’ın inceliklerini güzelce idrake kabiliyeti olanlar.” diyerek çok naif bir mana vermişler. Cenâbı Hak bizi onlara bağışlasın.

Oruçtan murad, takvadır. Bugün Efendimiz’in (sav) varisi ekmeli olarak, bizleri eğiten büyüğümüz Hâce Hazretleri’nin (ks) takva konusunda buyurdukları:
“Takva, Mevlanın seni, yasak ettiği yerde görmemesi; emrettiği yerde seni kaybetmemesidir.”

“Takva, kişinin kendi gücünden ve kuvvetinden beri olmasıdır.”

“Takva, sırrını (iç demini) Hak’tan meşgul eden her şeyden uzak tutmandır.”

“Takva, her yönümüzle Muhammedi olmaktır.’’

“Takva, kendini kimseden hayırlı görmemendir.”

“Takva, istenen şeyi istenilen zaman ve miktarda yapmandır.”

ifadeleri ile, oruçla edinilecek takva azığına farklı açılardan bakmamızı sağlamaktadır.

Cenâbı Hak, “O’ndaki yerimizi bulmamız için” bizimle ilgilenen Sahibimiz, Efendimiz’e (ks) engel olmamayı bizlere lütfeylesin. Ramazanı şeriften istifade etmeyi hepimize ikram ve ihsan eylesin. Âmin...