Ashab-ı kiram… Âlemlerin Efendisinin yol arkadaşları… Akıl sahibi insanlar… “İçki aklı götürdüğü için hiç içmedim.” buyuruyor Hazreti Sıddık. Temiz akıl sahibi insanlar… Akılları imana, imanları aşka yol olmuş insanlar… Hâce Hazretleri “Aşk ile Allah arasında perde yok.” buyururlar. Aşkı yeryüzüne indiren topluluğun adıdır ashap… Rıza aşkın içinde gizli… Aşk Mevla'sını kuluna mecbur eden şey…

İslam sevildiğini bilmek üzere kurulu. İnsanın insana söyleyebileceği tek şey “ Rabbin seni  ne kadar seviyor biliyor musun?” Davetin özü bu.

Sevgiyi Allah’ın Sevgilisinden (sav) kana kana içen ashap etrafına da bu enerjiyi yaymış. İnsanı değiştiren en güçlü enerjiyi, sevgiyi.

“…iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe iman etmiş olmazsınız…” (İmam Tirmizî’den) Sevgi önce, iman sonra.

“Müminler birbirini sevmede, merhamette, şefkatte bir bedenin misali gibidir.” (İmam Buhâri’den)

-Ey Allah’ın Resûlü hepimiz merhametliyiz.

-Hayır, maksat ehlinize merhamet değil, umuma-halka merhametinizdir.
İnsanları insanlara rağmen sevmek… Gerçek sevgi, kötülük gördüğünde azalmayan; iyilik gördüğünde artmayandır. Bir itikâf sohbetinde Mevlana Hâce Hazretleri buyurmuşlardı: “Sizin sevginiz ilkokul aşkı, bizimkisi karasevda.”  Allah’ın ahlâkı bu. “Tehallakû bi ahlâkillah” Allah’ın ahlâkı ile ahlâklanınız.

Küçüğün işi sehv ile isyan
Büyüğün işi af ile gufran

Kul Hakk’a yaklaştıkça daha çok sevmeyi, daha çok affetmeyi öğreniyor.

İbn-i Abbas’ın (ra) yanından bir adam geçer. İbn-i Abbas (ra)

-Bu adam beni sever, der.
-Nerden bilirsin? derler.
-Çünkü ben onu severim, buyurur. (Mücahid’den)

İman dairesiyle girilen güvenlik alanı sevgi ile berkitilir. Sevildiğini bilmek istiyorsan sev; dost bulmak istiyorsan dost ol.

Abdullah bin Ömer (ra) bir dostuna şöyle tavsiyede bulunur: “Allah için sev, Allah için buğzet; Allah için dostluk, Allah için düşmanlık yap. Zira bundan başka bir yolla Allah’a dost olamazsın. Namazın, orucun ne kadar çok olsa da…” (Mücahid’den)

Sevmek ve buğzetmek kalbin iki yönü. Şairin dediği gibi:
Müslüman yürekler bilirim daha
Kızdı mı cehennem kesilir, sevdi mi cennet

Ashab-ı kiram önce Resûlullaha sonra birbirlerine tazim, tevazu ve mahfiyetle hayatlarını cennet kılan insanların adıdır. Kişinin sevdiği ile yaşadığı yerin adıdır cennet. Denilmiş ya “Cennet Allah ile olmak, cehennem O’ndan uzak kalmak.”

Tevhid sevgide birleşmektir. Ulema, ümmetin Allah ve Resûlünü sevmesinin farz olduğunda ittifak etmişlerdir. Burası başlangıç ve sonun birleştiği yer. Sevgi sonsuz, çünkü yaratan sonsuz.

Sevmek kendini aşmanın tek yolu. Sevmeyi öğrenmeyen “Benimle var mısın?” sorusuna “Varım!” diyemez. Çünkü bu varım cevabı yok olmayı gerektirir. Abdulhakim Arvâsi Hazretlerinin Necip Fazıl’a “Benimle nereye kadar varsın?” sorusuna cevap ancak aşkın dile gelişidir: “Cehenneme kadar!”

İman edemeyen göz bile sevginin tesirini itiraf edecektir: “Vallahi bunca kral-hükümdar gördüm, arkadaşlarının Muhammed’i sevdiği kadar sevilen hiç kimse görmedim.”   İşte bu sevgidir ashaba da birbirini sevdiren. Çünkü onlar sevgide tevhide ermişlerdir. Çünkü onlar Kâinatın Efendisinden “… her kim bir Müslümanın ihtiyacını giderirse Allah da onun ihtiyacını giderir. Her kim bir Müslümanın ayıbını örterse Allah da onun ayıbını örter.” (İmam Buhâri’den) ifadesini işiten ve yaşayan insanlardır. Bu yüzdendir ki çocuklarının yemeğini misafire ikram ederek kendileri kaşıklarını getir götür yapabilmişlerdir. Çünkü anlamıştır ashap  “Müslüman Müslümanın kardeşidir. Ona ihanet etmez, onu yalanlamaz, onu utandırmaz…” (İmam Tirmizî’den) “Takva budur.” anlamıştır ashap. Tam tersi “Müslümanı hor görmek şer olarak bir kimseye yeter.”   Bu bilgidir sahabeyi birbirine mütevazı kılan, yüzünü yere koyduran.

Hz. Bilal’e yanlışlıkla “Siyah kadının oğlu!” dediği için pişman olarak “Ey Bilal, sen yüzüme basmazsan asla yüzümü yerden kaldırmam, özrümü kabul et!” dedirten de aynı sevginin yansımasıdır. Ebûzer-i Gıfâri’ deki.

Müminler kardeştir. Kardeşlerin arasını sulh edin. (Hucûrat, 10) buyuran Mevla’yı işitmiştir ashap. Hatta birbir aralarını düzeltmek için “… yalan söyleyip hayırlı haber eriştiren yahut hayır söyleyen kimse yalancı sayılmaz!” (İmam Buhâri’den) hükmü bile ashabın ıslah çabasının peygamberî cevazıdır.
Müminlere kanat ger, tevazu göster, şefkatle muamele et! (Hicr-88) buyuran hazreti Mevla, bu ahlâkı Resûlünden ashaba da akıtmıştır. Rahim ve Kerim olan Mevla’mızın gönlünden akan bu rahmet pınarı Nebinin eliyle ashabı da yıkamıştır. Kendi aralarında ise “Müminler iki el gibidir, birbirini temizler.” şeklinde hikmete dönüşmüştür.

“Benim sizin üzerinize düşmem, size yönelmem sırf Allah rızası içindir. Eğer mümkün olsaydı her birinizle ayrı ayrı kabre girer, sizin adınıza münker ve nekir meleklerine cevap verirdim. Bunu sırf size şefkat ve merhametimden yapardım..” buyuran Abdulkâdir Geylâni (ks) Hazretleri de aynı aşkı dile getirmiyor mu?

Hâce Hazretleri de bir şiirinde:

Hâce der ki civanlarım
İsimsiz kahramanlarım
Bedenimde azalarım
Dostlar bizi unutmasın.

derken, sevenlerini kendine nispet eder. Seveni sevdiğinin bir parçası sayar. Azayı vücuda bağlayan hissiyatıdır. “Aynı dili konuşanlar değil aynı hissiyatı paylaşanlar anlaşır.” buyurmamış mı Hz. Mevlana? İnsan neyle meşgul olursa onunla kalır. Neye yönelirse o olur. Bu yönelişin adıdır sevgi.

“33 tesbih, 33 tahmid, 33 tekbiri Sıffin Savaşı gecesinde bile bırakmadım.” diyen Şah-ı Velâyet Hz. Ali (kv), Cenâb-ı Peygamberin “Sana birisi kötülük yapsa ne yaparsın?” ısrarlı sorusuna “Ya Resûlullah! Dilinizi yormayın bana bir kişi 70 kez de kötülük yapsa ben ona yine iyilik yaparım.” cevabıyla velayetinin anahtarını vermiyor mu?

“İnsan Allah’ın iyâli (ailesi) dir.” İnsan eşrefi mahlûkattır. İnsanın  varacağı yer yine insandır.

Binler salât-ü selam insanın kıymetini ashabına öğreten Efendimize, sonsuz şükür ve ihtiram bu sevgiyi bugün bizlere öğreten Hz. İnsana…

GÜLZÂR-I HÂCEGÂN DERGİSİ'NİN 2009 OCAK SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR