Hâce Hazretleri bir gün Ğavs Hazretleriyle beraber yürürken yolda bir taş görürler. Taş engel olmasın diye ayağıyla vururlar. Ğavs Hazretleri buyururlar ki: “Evladım neye vurduğunu biliyor musun? O taş Allah’ı zikrediyor.”

Kâinatta her şey Allah’ı zikreder. İnsan anne karnında başladığı zikrine doğduğundaki ilk nefes alışla devam eder. “Huş der dem” Hâcegân yolunun ilk esası… Her nefeste Allah’la (cc) olmak… Huzurda olduğunu bilmek…

İkincisi: Nazar ber kadem… Yürürken bakışını ayakuçlarına dikmek… Hâcegân yolunu sekiz esası nazargâh-ı ilahi olan gönlün, Allah’la (cc) olan birlikteliğinin korunması içindir. Bu esaslar hasta kalplerimizin ilacı, gönüllerimizin reçetesidir. Cenab-ı Hak yeryüzünde mümin kulunun gönlüne nazar etmiştir. Mümin gönül karışıklığına yol açacak her şeyden kaçınmalıdır. Allah (cc) gönlümüze baktığında aşkını, şevkini görmek ister.

İnsanın gönlünü etkileyen en önemli organlarından biri de gözleridir. Büyüklerimiz “Nazar ber kadem” demişler… Ayakuçlarınıza bakarak yürüyün… En güzel ahlâkı tamamlamak üzere gelen, en güzel örnek Peygamber Efendimiz (sav) yürürken sağa sola bakmaz, hızlı yürürlerdi.

İnsanın maksudu Rabbi’dir. Ve O’nun(cc) rızasına ermek matlubudur (isteğidir). “Nazar ber kadem” müminin maksuduna, matlubuna koşmasıdır. Bu bir aşk yoludur. Bu yolda dünyanın çekiciliği, sahte güzelliği seni aldatmasın. Sıkıntı ve çileler de seni yolundan alıkoymasın. Yolundaki engel ve sıkıntıları dert etmeden sabırla yürümelisin. “Bu yolda azık değil, tahammül isteyin.” buyuruyor büyüğümüz.

Kurbağalar kendi aralarında bir tepeye çıkma yarışı düzenlemişler. Sıcak bir günde yarışma başlar. Kurbağaların çoğu sıcakta, çevredekilerin de olumsuz sözleriyle yarışı terk ederler. Kurbağalardan bir tanesi sabırla, emin adımlarla diğer hayvanların da hayret dolu bakışları arasında zirveye çıkar. Yarış sonunda anlaşılır ki, zirveye çıkan kurbağa sağırdır. O hedefine kilitlendiği için çevresi onu etkileyememiştir.

Sen bu âlemlerdeki bütün varlıkların huzuruna, Cenab-ı Hak tarafından kulluk yarışı için çıkarıldın. Bu kulluk yarışında maksuduna, matlubuna, mahbubuna vuslatı hedeflemelisin.

Büyüklerimiz gönüllerinde aramışlar Yüce Mevlâ’yı. Gönüllerini etkileyecek her şeyden uzak durmuşlar. Nimete şükretmişler, sıkıntıya sabretmişler... Bir avuç toprak, bir avuç altınla eşit olmuş onların gözünde.

“Nazar ber kadem” Peygamberlerin, sıdıkların, şehitlerin yolundan yürümektir. Ayakları insanın istikamet yönünü gösterir. İnsanın ayaklarına bakması istikametini her an kontrol etmesidir.

Ayakuçlarına bakarsan eğer (Nazar ber kadem) senden önce bu yolu yürüyenlerin ayak izlerinden gidersin. Bayezid-i Bestami Hazretleri’nin bir müridi, mürşidini taklit olsun diye onun ayak izlerine basarak yürürmüş. Bayezid-i Bestami Hazretleri müridine dönerek:

--- Evladım, derimi yüzüp içine girsen ahlâkımla âhlaklanmadan bu iş olmaz, buyurur…

Onları takip etmek, onların izinden gitmek, Bayezid-i Bestami Hazretleri’nin deyimiyle onların ahlâkıyla âhlaklanmaktır.

“Nazar ber kadem”le sana bir kapı açılır. Ayaklarının ucunda baktığın yerde, toprağı görürsün. Topraktan yaratıldığını hatırlarsın…

Cenab-ı Hakk’ın (cc) seni özenerek kendi eleriyle yoğurmasını, seni bütün âlemlere halifem diye tanıtmasını düşünürsün. Bu seni sevgide, kullukta şevke getirir. Ve sen Cenab-ı Hakk’ın (cc) bu ilgisinin karşısında başını yerden kaldıramazsın. Tevazu burada başlar.

Topraktan yaratıldığını bilirsen, tekrar toprağa döneceğini de bilirsin. Bu dünyayı sahiplenmeye çalışmazsın. Bilirsin ki, buraya sonradan geldin ve zamanı gelince de buradan ayrılacaksın. O zaman Peygamber Efendimiz’in (sav) buyurduğu gibi, bu dünyada ya yolcu, ya misafir, ya da ölü gibi olur.

Topraktan yaratıldığını bilirsen, birçok hazinenin toprakta gizlendiği gibi Cenab-ı Hakk’ın en büyük hazineyi, en büyük sırrı senin içine koyduğunu öğrenmeye çalışırsın. Sen Cenab-ı Hakk’ın hazinesi, sırrısın… Bunları bulmak için bu dünyaya geldiğini öğrenirsin… En büyük hazinenin kullukta, dostlukta olduğunu öğrenirsin. Hayatını O’nu (cc) razı etmek için yaşarsın.

Kur’an’da şeytanın insana yaklaşacağı dört yönden bahsedilmiş: ön, arka, sağ ve sol… Şeytan seni bu yönlerden aldatabilir. Şeytan insana üstten ve alttan yaklaşamaz. Üst semavidir, insan her zaman Allah’a (cc) buradan gidemeyebilir. Alt mahviyettir, tevazudur. “Nazar ber kadem” anlayışıyla yere bakarsan Cenab-ı Hakk’a insanın tevazuyla, mahviyetle gidebileceğini görürsün. “Nazar ber kadem” anlayışı sende mahviyete dönüşür.

“Nazar ber kadem” anlayışıyla bir noktaya bakarsan, bakışında tevhide ermeye başlarsın. Gözün dağınıklıktan kurtulursa gönlün de karmaşıklıktan uzaklaşır. Huzur halini yaşarsın. Gönlünü masivadan temizlersen padişahımız olan Yüce Mevlâmızla gönül sarayında buluşursun.

“Kulum bana bir karış yaklaşırsa ben ona bir arşın yaklaşırım. O bana bir arşın yaklaşırsa ben ona bir kulaç yaklaşırım. O bana yürüyerek gelirse Ben ona koşarak giderim.”(Hadisi Kudsi)

“Nazar ber kadem” Muhammedî (sav) bir yoldan sırat-ı müstakim üzere kararlı ve muhabbetli bir yürüyüşün adıdır.

“Nazar ber kadem” gözünü muhafaza ederek Allah’a (cc) gidişin adıdır… “Nazar ber kadem” gönlünde Allah’la (cc) buluşmanın adıdır…

Rabbim bir an olsun bizi nefsimizle baş başa bırakma… Sevdiklerini bize sevdir, bizi de sevdiklerine sevdir.

GÜLZÂR-I HÂCEGÂN DERGİSİ'NİN 2009 MAYIS SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR